W ostatnich latach buty barefoot zyskały na popularności. Zwolennicy tego typu obuwia twierdzą, że pozwala ono na bardziej naturalne poruszanie się, co może przynieść liczne korzyści zdrowotne.
Idea barefoot cieszy się olbrzymim powodzeniem szczególnie w obuwiu dziecięcym – instynktownie rozumiemy, że rosnące i plastyczne stopy dzieci nie powinny być uciskane czy ograniczane przez sztywne, wąskie obuwie… Ale co z dorosłymi? Czy dla nas jest już za późno? Przyjrzyjmy się bliżej właściwościom zdrowotnym barefootów i rozstrzygnijmy tę kwestię.
Grafika: The Ultimate Barefoot Shoe Guide (youtube.com)
Porównanie stopy dziecka i stopy dorosłego – oto efekt noszenia tradycyjnych butów.
Korzyści zdrowotne butów barefoot
Cechy to jedno, ważne są jednak także realne korzyści, które niosą barefooty.
Niewątpliwie wpływają na nasze zdrowie i komfort – mają w sobie „to coś”. Ale dlaczego są takie wyjątkowe? I czy są odpowiednie dla Ciebie? Poznaj zalety i przekonaj się 😉
Naturalne ruchy stopy
To jedna z największych zalet.
Tak jak inne elementy naszego ciała, stopy ewoluowały przez lata, aby wspierać prawidłowy sposób poruszania się – w zasadzie go ukształtować. Stąd pewien schemat naturalnych ruchów stopy, który zachowujemy dzięki chodzeniu boso oraz noszeniu butów barefoot. Gwarantuje nam to cienka podeszwa, brak dodatkowej amortyzacji i szeroki przód, czyli toebox (po naszemu nosek buta). Barefooty umożliwiają pełną swobodę ruchów, co stymuluje mięśnie, stawy i więzadła do naturalnej pracy. Tradycyjne buty często ograniczają ruchy stopy, co może prowadzić do osłabienia mięśni i deformacji.
Ale w jaki sposób cienka podeszwa i brak dodatkowej amortyzacji umożliwiają naturalne ruchy? Przede wszystkim pomagają lepiej czuć podłoże i umożliwiają naszemu ciału reagowanie na nie. To natomiast poprawia krążenie krwi w stopach i nogach, a ono wpływa na dostarczanie tlenu i składników odżywczych do komórek. Wspieramy wówczas zdrowie całego układu krążenia.
Ponadto w butach barefoot palce mogą swobodnie się prostować i odpychać od ziemi, dzięki szerokiemu noskowi. To daje naszym stopom miejsce do prawidłowego funkcjonowania – wystarczy dać im więcej przestrzeni, a ciało nam za to podziękuje.
I tu miejsce na jedną uwagę. Wspomnieliśmy wcześniej, że idea barefoot cieszy się popularnością szczególnie w obuwiu dziecięcym – to prawda, ale dla dorosłych nie wszystko stracone. Barefooty niosą ogromne korzyści niezależnie od wieku. Twoje stopy cały czas mają szansę na wyrównanie i powrót do swojej pierwotnej, prawidłowej wersji.
Dlaczego naturalne ruchy stóp to zdrowie? Bo stopy to nasz FUNDAMENT. Ich funkcja ma ogromny wpływ na nasze ciało – łańcuch kinematyczny, który łączy duże palce u stóp z kręgosłupem wpływa na każdy ruch. Jeśli stopy nie pracują prawidłowo i dobrze nie angażują reszty łańcucha do pracy, to niestety nie możemy liczyć na sprawne funkcjonowanie. Pamiętajmy, że nasze ciało to system naczyń połączonych, nic nie funkcjonuje w izolacji, a przyczyny problemów często leżą tam, gdzie najmniej się ich spodziewamy – warto pamiętać o stopach. Może coś, z czym aktualnie się zmagasz ma w nich swoje źródło?
Poprawa postawy
„Wymuszenie” aktywniejszej pracy mięśni stopy i nóg = poprawa postawy.
Naturalne chodzenie angażuje mięśnie stabilizujące, co pomaga nam w utrzymaniu prawidłowego ustawienia kręgosłupa. Entuzjaści obuwia minimalistycznego twierdzą, że barefooty zmniejszają bóle pleców i poprawiają ogólną równowagę… i nasze doświadczenia to potwierdzają😉 Noszenie butów barefoot wymusza bardziej proste i naturalne ułożenie ciała, a to korzystnie wpływa na sylwetkę i zdrowie kręgosłupa.
Dzięki podeszwie zero-drop, czyli takiej, która ma tę samą grubość pod piętą i palcami, nasze ciało zachowuje swój naturalny środek ciężkości, zamiast przesuwać się do przodu przez sztuczne podwyższenie. Jeśli przechylamy do przodu ciało w kostce, to stawy powyżej muszą wyrównywać braki (czyli brak stabilności płynącej z naszego fundamentu), aby utrzymać się w pionie – miednica pochyla się do przodu, góra pleców idzie do tyłu (tak jak na obrazu poniżej).
Ciało jest złożonym system, dlatego wszystko, co dzieje się u jego podstawy wpływa na całą resztę. Wyobraźmy sobie, że tradycyjne buty zablokowały nasze ciało niewidzialnymi kłódkami, które blokują kręgosłup – być może przez nie tak wielu z nas doskwiera „łupanie w krzyżu”. Czas je zdjąć i przywrócić postawie jej naturalną wersję.
Brak stabilności niesie ze sobą olbrzymie konsekwencje, szczególnie dla osób starszych. Badania pokazują, że upadki zdarzają się u 30-60% osób starszych rocznie, a 10-20% z nich kończy się poważnymi urazami. Chociaż wpływa na to wiele zmiennych, to właśnie niestabilność postawy i chodu zostały uznane za główne czynniki upadków u starszych osób. Warto więc zadbać o to już dzisiaj. Więcej o tym w artykułach:
A w ramach podsumowania wątku prawidłowej postawy przytoczymy słowa starszego wykładowcy na Wydziale Biologii Układu Mięśniowo-Szkieletowego Uniwersytetu w Liverpoolu – Dr Kris’a D’Août: “Nasze badanie uzupełnia rosnącą liczbę dowodów na to, że dla wielu osób mniej (buta) znaczy więcej.” – nic dodać, nic ująć.
Poprawa techniki chodu i biegu
Korzyść zdrowotna dla biegaczy i nie tylko.
Barefooty mniej wybaczają, ale za to dają dużo „feedbacku”, tj. informacji zwrotnych – jeśli biegamy i chodzimy nieprawidłowo, bardzo mocno naciskając piętą na podłoże, to nasze ciało da znać, że trzeba poprawić wzorzec ruchowy. Odczujemy to prawdopodobnie także poprzez szybsze zmęczenie. To właśnie moment, w którym poprawiamy technikę chodu i biegu – słuchając swojego organizmu.
Dzięki sygnałom, które dostajemy od naszego ciała i wprowadzonym zmianom, możemy również ograniczyć ryzyko potencjalnych urazów. Tradycyjne buty z grubymi podeszwami i dodatkową amortyzacją prowadzą do nieprawidłowego wzorca chodu, w którym stopa uderza o podłoże z większą siłą. Zwiększa się wówczas ryzyko kontuzji oraz wystąpienia bólu kolan, bioder czy pleców. Ból jest sygnałem ostrzegawczym, na który warto zareagować jak najszybciej, aby zwalczyć problem zanim sprawy zajdą za daleko. Dla wielu z nas obuwie minimalistyczne to prawdziwe koło ratunkowe😉
Istotna jest także lekka konstrukcja i brak sztywnych elementów. Sprawiają one, że nasze stopy podczas aktywności mają bardzo dużo swobody. Palce w prawidłowej pozycji wpływają na ułożenie nóg – nasze kolana nie „schodzą” się do środka, aby zachować równowagę, co również wpływa na prawidłowy chód.
Aby wykształcić prawidłowy wzorzec ruchu potrzeba nam zarówno stóp pracujących w zgodzie z naturą, właściwej postawy, jak i mocnych mięśni, dlatego przejdźmy teraz właśnie do nich – czwartej najważniejszej korzyści zdrowotnej butów barefoot.
Wzmocnienie mięśni stopy
Dzięki temu poprawiamy ogólną kondycję fizyczną.
Pracując bez dodatkowych amortyzacji, które znajdziemy w tradycyjnym obuwiu, mięśnie stopy muszą samodzielnie stabilizować i amortyzować krok. Wzmacniamy nie tylko stopy, ale także mięśnie łydek i całych nóg. Warto porównać tę pracę do budowy solidnego budynku. Co jest najważniejsze? Bez czego nie można ruszyć dalej? Bez fundamentów. Tak samo my pracujemy nad naszym ciałem – zaczynamy od podstaw, czyli od stóp. Niezależnie od naszego wieku dzięki butom barefoot możemy je wzmocnić i poprawić ich sprawność.
Słowo klucz przy pracy nad budową mięśni (nie tylko stóp) – regularność.
Na podstawie wniosków z badań, do których link znajdziecie poniżej, możemy postawić tezę, że codzienna aktywność w obuwiu minimalistycznym zwiększa siłę mięśni stopy. Wobec tego warto o nią zadbać! Już po sześciu miesiącach noszenia butów barefoot, siła stopy wzrasta średnio o 57,4%. Tak znaczące zmiany sprawiają, że jest to długoterminowa inwestycja warta uwagi 😉
Więcej o sile naszej stopy: Codzienna aktywność w minimalnym obuwiu zwiększa siłę stopy – PubMed (nih.gov)
Dlaczego buty barefoot są wyjątkowe?
Ze względu na liczne korzyści zdrowotne wynikające z ich unikalnej konstrukcji i filozofii użytkowania😉 Dzięki cienkiej podeszwie, szerokiemu toeboxowi i elastyczności, buty te są absolutnie wyjątkowe. Stanowią zdrową alternatywę dla tradycyjnych butów, oferując jednocześnie większy komfort i swobodę ruchu.
Jak w przypadku każdej zmiany w naszym stylu życia – powinniśmy przechodzić na buty barefoot stopniowo i z rozwagą, słuchając swojego ciała i indywidualnych potrzeb oraz możliwości.
Kiedy unikać chodzenia w butach barefoot?
Element zaskoczenia – mimo wielu korzyści zdrowotnych, buty barefoot nie są odpowiednie dla wszystkich. W pewnych sytuacjach noszenie tego typu obuwia może być niewskazane.
Warto skonsultować się ze specjalistą, gdy:
- uprawiamy intensywne aktywności fizyczne, takie jak bieganie po twardych nawierzchniach czy podnoszenie ciężarów,
„Przejście na minimalistyczne obuwie poprawia biomechanikę biegania (…) Jednak minimalistyczne obuwie powoduje większe obciążenie stawów skokowych i zwiększa wskaźnik kontuzji podczas nagłego przejścia na bieganie boso. Biegacze muszą rozważyć ryzyko i korzyści oraz zachować ostrożność, aby odpowiednio wzmocnić stopy i bezpiecznie przejść do biegania minimalistycznego.”
Więcej o tym w badaniu: Biomechanika i zapobieganie kontuzjom w bieganiu boso/minimalistycznym – PMC (nih.gov)
- mamy bardzo słabe mięśnie stóp i nóg,
- mamy specjalne potrzeby biomechaniczne.
Umiar i zdrowy rozsądek to klucz do wprowadzania zmian w stylu życia🏆
Podsumowanie
Buty barefoot oferują masę korzyści zdrowotnych – śmiało możemy powiedzieć, że: „Tak, są zdrowe”. Wymagają okresu adaptacji, są dość dużą zmianą, ale naprawdę warto.
Istotna jest tu świadomość. Niech to nie będzie kolejny pseudo-zdrowotny trend, ale coś, co warto wprowadzić, bo korzystnie wpłynie na nasze życie. Zainwestuj w swoje zdrowie. Pamiętaj jednak o dostosowaniu do swoich możliwości, a w razie potrzeby skonsultuj się ze specjalistą.
Na dzisiaj to tyle😉 W przypadku pytań lub wątpliwości – jesteśmy do dyspozycji.
Wpadnij także na naszego Instagrama: minimal_step oraz Facebooka: minimal step
Szczegółowy opis cech butów barefoot znajdziesz w artykule: Czym jest barefoot? Czym jest obuwie minimalistyczne? – minimal step