Przez długi czas uważano, że palce koślawe są uwarunkowane genetycznie i nic nie można na to poradzić. Coraz więcej źródeł podaje jednak, że na pojawienie się haluksów składa się kilka czynników, w tym źle dobrane obuwie. Rozłóżmy zatem pokrótce ten temat na czynniki pierwsze.
Sprawdź również: buty barefoot producenci
Skąd się biorą haluksy
Z najnowszych badań wynika, że paluch koślawy nie jest, jak powszechnie uważano, naroślą na zewnętrznej stronie stawu, tylko efektem złego ustawienia stopy. Staw dużego palca oddala się od stopy, powodując uwypuklenie głowy kości, a następnie skręcenie palców. Im bardziej wykrzywiony jest staw, tym bardziej wyeksponowana jest głowa kości.1
Predyspozycje genetyczne
- budowa stopy: pierwsza i drugą kość stopy nie są równoległe, występuje między nimi szeroki kąt.
- elastyczność stawów: prawdopodobieństwo haluksów jest większe, jeśli masz bardzo mobilne stawy. Kobiety mają zazwyczaj większą elastyczność stawów niż mężczyźni, stąd większy procent osób borykających się z paluchem koślawym wśród kobiet.
Te czynniki jednak nie są decydujące. Wiele osób z predyspozycją do haluksów nigdy ich nie miało i na odwrót. Genetyki nie możesz kontrolować, ale środowisko owszem.
Czy buty mogą powodować haluksy?
- ciasne, wąskie buty nie zapewniają odpowiedniej przestrzeni dla palców, co powoduje zniekształcenie stopy i nachodzenie palców na siebie.
- zbyt krótkie buty wypychają duży palec w bok i powodują stały przykurcz reszty (np. palec młotkowaty)
- buty z podniesioną piętą, nawet na bardzo małym obcasie (sneakersy, balerinki) – środek ciężkości przenosi się na przednią część stopy. Nienaturalne obciążenie popycha nas do przodu i deformuje palce stóp.
Jak zapobiegać haluksom
Proces kształtowania się haluksów jest w rzeczywistości bardzo długi, a pierwsze zmiany zwyrodnieniowe są często bagatelizowane, ponieważ nie sprawiają bólu. Trzeba pamiętać, że ból jest sygnałem rozwijającego się stanu zapalnego i nie zaleca się ignorować zachodzących w organizmie zmian tylko dlatego, że nie wywołują jeszcze dyskomfortu. Im szybciej zaczniemy przeciwdziałać degeneratywnym procesom, tym większa szansa na skorygowanie nieprawidłowości. Pierwsze objawy, na które warto zwrócić uwagę, to obrzęk, zaczerwienienie oraz stopniowe zmiany w obrębie stawu dużego palca.
Czy buty barefoot wyleczą haluksy?
Buty barefoot naśladują kształt stopy i nie zgniatają dużego palca. Internet pełen jest historii ludzi, dla których barefooty były wielką pomocą w walce z paluchem koślawym.2 Niestety zupełna “naprawa” stopy nie jest taka prosta i nie da się jej dokonać wyłącznie poprzez zmianę rodzaju obuwia.
Kiedy staw dużego palca zmienia swoją pozycję i tworzy haluks jednocześnie zmienia się także struktura całego obszaru: mięśnie, ścięgna i więzadła. Kluczowe jest kompleksowe podejście do problemu – zajęcie się zmianami w tkankach miękkich przy pomocy systematycznych ćwiczeń oraz lepszy dobór obuwia. W ten sposób można doprowadzić do zmniejszenia bólu, przywrócenia funkcji, a może nawet całkowitego odwrócenia zmian haluksowych. Od czego zacząć?
Buty dopasowane do anatomicznego kształtu stopy
Chociaż ustaliliśmy już, że samo obuwie nie doprowadzi do rozwiązaniem problemu, to wciąż stanowi ono ważną broń w starciu z paluchem koślawym. Kilkanaście czy kilkadziesiąt minut ćwiczeń, masażu lub terapii będą na nic, jeśli całą resztę dnia wciąż będziemy spędzać w bucie, który zgniata palce.
Kliny międzypalcowe
To żelowe opaski, których zadaniem jest rozsunięcie palców. Są łatwo dostępne, proste w użyciu i szybko łagodzą ból, przywracając stopie prawidłowe ustawienie.
Jeśli haluks jest zaawansowany i chodzenie w takiej opasce przez cały dzień jest uciążliwe, można ją łatwo modyfikować, odcinając fragmenty i zostawiając pojedynczą wkładkę tylko na 2 palce.
Ćwiczenia palców i stóp
Zwiększenie mobilności stawów jest konieczne dla przywrócenia prawidłowego ustawienia stopy. Wypróbuj te kilka sposobów, a Twoja stopa będzie Ci wdzięczna:
- masaż
- rolowanie stopy na piłce
- chodzenie boso po nierównych powierzchniach (sprawdza się też w butach barefoot)
- joga stóp, czyli unoszenie osobno każdego palca
- chwytanie palcami
Wykonuj każde ćwiczenie przez 2-3 minuty albo do momentu zmęczenia. Początki mogą się okazać trudne, ale nie poddawaj się i obserwuj swoje postępy. Mięśnie Twoich stóp były ograniczane latami przez tradycyjne obuwie, dopiero teraz mają szansę się obudzić i popracować 🙂
Podsumowanie
Jak widać haluksy to znacznie więcej, niż niechciany prezent od rodziców. Oznacza to również, że nie jesteś na nie skazana/y i możesz coś zrobić z tym fantem. Trenuj stopy i daj im miejsce, żeby mogły rozwinąć skrz… palce. Ćwiczeń za Ciebie nie zrobimy, ale może chociaż z butami pomożemy 😉